Titelverklaring

Titel & Ondertitel: Max Havelaar of de Koffieveilingen der Nederlandse Handelmaatschappij.

Max Havelaar is de hoofdpersoon van het boek. De ondertitel slaat op een boek, dat Droogstoppel samen met Stern over de koffiecultuur wil schrijven. Deze koffiecultuur levert de Nederlandse Staat namelijk veel inkomsten op. Droogstoppel, een makelaar in koffie, krijgt hiervoor de manuscripten van Sjaalman. De titel van het boek moet worden: De koffijveilingen der Nederlandse Handel-Maatschappij.

Personages

Max Havelaar:
Max Havelaar wordt ook wel ‘Sjaalman’ genoemd door Batavus Droogstoppel. Hij is werkzaam als assistent-resident in Lebak, Indië. Hij is getrouwd met Tine en heeft een zoontje, Max, en een dochtertje. Havelaar is sociaal bewogen en wil iets doen tegen de slechte omstandigheden waarin de inlanders leven. Hij is een heroïsch figuur in het verhaal, maar kan in feite niets uitrichten. Hij is eerlijk en intelligent.
Batavus Droogstoppel:
Droogstoppel is een makelaar in koffie, die zeer materialistisch is ingesteld. Zijn principe is ‘waarheid en gezond verstand’. Poëzie is veel te zweverig voor hem. Hij vindt zichzelf heel slim, maar hij is eigenlijk een bekrompen figuur. Hij hangt het christelijke geloof alleen aan, als hem dat uitkomt.
Ernest Stern:
Stern is de zoon van een zakenrelatie van Droogstoppel. Hij is een Duitser die als volontair bij Droogstoppel in huis woont. Stern vertelt een deel van de Havelaar-geschiedenis. Adipatie:
Adipatie is de inlandse regent in Lebak. Hij is een beschaafde man tegenover de Nederlandse leiders. Intussen buit hij op onbeschaafde wijze zijn eigen volk uit.
Slijmering:
Slijmering is de resident van Bantam. Hij is de superieur van Havelaar.
Saïdjah en Adinda:
Ze zijn twee figuren die door Havelaar bedacht zijn, om de slechte omstandigheden te benadrukken.

Relaties

Batavus Droogstoppel is een oude schoolvriend van Max Havelaar. Stern is een medewerker van Droogstoppel. Slijmering is de superieur van Havelaar. Havelaar is in conflict met Adipatie.